Nerw wzrokowy jest II nerwem czaszkowym i przebiega od siatkówki do skrzyżowania wzrokowego w okolicy przysadki. Jest zatem częścią drogi wzrokowej pomiędzy siatkówką, która stanowi pewnego rodzaju ekran dla obserwowanych obrazów a korą mózgową w okolicy potylicznej, gdzie znajdują się ośrodki wzroku.

Nerw wzrokowy w swoim odcinku wewnątrz gałki ocznej można ocenić w badaniu lampą szczelinową (badanie dna oka). Widoczne u góry strony, fotografie nerwu wzrokowego obrazują etapy zmiany zagłębienia w nerwie wzrokowym widoczne u pacjenta z jaskrą. W obrazie po prawej stronie widoczne jest duże zagłębienie w nerwie wzrokowym, jego znaczne zblednięcie i pojawienie się blaszki sitowej na dnie zagłębienia. Nerw wzrokowy który ulega zanikowi jest blady. W innym schorzeniu, przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego, obserwujemy obraz w początkowej fazie choroby wykazujący częściowy obrzęk nerwu wzrokowego i krwotoczki przy jej brzegu. W guzach mózgu (poprzez zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe) widoczny jest obrzęk nerwów wzrokowych i zastój żylny.

Wszystkie te obrazy i wiele innych mogą sugerować konkretne schorzenie lub grupę schorzeń, które trzeba zweryfikować przez badania dodatkowe jak perymetria (badanie pola widzenia), GDx (badanie włókien nerwowych wokół nerwu wzrokowego), angiografia fluoresceinowa czy też rezonans magnetyczny mózgu (MRI). 

Pozagałkowy odcinek nerwu wzrokowego nie jest dostępny badaniu bezpośredniemu (optycznemu). Można ocenić jego szerokość i przebieg w odcinku pozagałkowym poprzez badanie USG B. Można też zobrazować poprzez badania mózgu ośrodki wzrokowe w ośrodkowym układzie nerwowym. Całość drogi wzrokowej czynnościowo oceniana jest w badaniu pola widzenia. Wiele z chorób samej gałki ocznej, jak i drogi wzrokowej ma swój charakterystyczny obraz w tym badaniu. Stanowi ono jedno z najważniejszych badań okulistycznych, ale także bardzo ważne badanie neurologiczne.

​

W Specjalistycznym Ośrodku Okulistycznym przy Klinice Alfa w Sochaczewie ocena nerwu wzrokowego jest elementem każdej konsultacji lekarza okulisty.