OKULISTYKA
Klinika Alfa w Sochaczewie
WITREOLIZA
Co to są męty w ciele szklistym, witreoliza i przedarcie siatkówki ?
Ciało szkliste jest przezroczystą, galaretowatą strukturą wypełniającą tylną część gałki ocznej. Nadaje jej kształt i stanowi ochronę dla siatkówki. Ciało szkliste nie ma możliwości regeneracji. W ciągu życia ulega różnym procesom degeneracyjnym, które związane są z wiekiem, wadą wzroku, schorzeniami oka.
MĘTY CIAŁA SZKLISTEGO określane również potocznie jako "latające muszki" są dolegliwością polegającą na nagromadzeniu się zmętnień w ciele szklistym oka, widocznych zazwyczaj na jasnym tle (zwłaszcza, jeśli przymrużymy oczy). Zmętnienia w ciele szklistym, poruszają się z pewnym opóźnieniem w stosunku do ruchu gałką oczną (spojrzenie w lewo spowoduje ich opóźniony ruch w przestrzeni, w lewą stronę). Męty w ciele szklistym mają różne kształty: kropek, nici, muszek, pajęczyn. Najmniej niebezpieczne są zmętnienia w formie nici. Mogą one pochodzić z okresu rozwoju embrionalnego oka. Najbardziej niebezpieczne są zmętnienia w ciele szklistym oka widoczne jako kropki, zwłaszcza jeśli nasila się w czasie ich ilość i towarzyszą im widoczne w ciemności błyski światła. Istnieje kilka poważnych schorzeń oczu, gdzie takie zmętnienia w formie kropek są bardzo niebezpieczne. Myślę tu głównie o stanach zapalnych wewnątrz oka (zapalenie naczyniówki i siatkówki) oraz o przedarciu i odwarstwieniu siatkówki.
Narastająca w czasie ilość mętów w ciele szklistym, zwłaszcza, jeśli towarzyszą im objawy takie jak błyski przed okiem, pojawiająca się ciemna przesłona przed okiem, powinny skłonić do pilnej konsultacji w poradni zajmującej się siatkówką (badanie siatkówki wziernikowaniem pośrednim / wziernik Fisona lub trójlustrem Goldmana).
W Poradni Chorób Siatkówki przy Klinice Alfa w Sochaczewie taka diagnostyka jest wykonywana w razie potrzeby "od ręki". W takich przypadkach w naszym ośrodku zajmujemy się także pilnymi zabiegami laserowymi siatkówki oraz kwalifikacją do operacji siatkówkowych, gdy już jest za późno na interwencję poprzez zabieg laserowy siatkówki.
PRZEDARCIE SIATKÓWKI
Przedarcie siatkówki prowadzi w szybkim tempie do odwarstwienia ("odklejenia") siatkówki. Zwłaszcza jeśli przedarcie jest duże lub mnogie. Przedarcie i odwarstwienie siatkówki rozwija się zazwyczaj na podłożu zmian zwyrodnieniowych siatkówki (fotografia po lewej stronie ekranu). Często objawem pojawiającym się w krótkim czasie po przedarciu siatkówki jest obecność mętów w ciele szklistym. Okulista obserwuje w ciele szklistym objaw tzw."pyłu tytoniowego", czyli obecności komórek z nabłonka barwnikowego siatkówki przedostających się przez przedarcie do ciała szklistego oka.
Co robić w przedarciu siatkówki ?
Potrzebna jet pilna konsultacja w poradni zajmującej się chorobami siatkówki, mającej dostęp do leczenia laserowego (zabezpieczenie laserowe przedarcia widoczne jest powyżej, po prawie stronie ekranu).
Zabieg laserowy siatkówki jest możliwy wyłącznie w początkowym stadium przedarcia i odwarstwienia siatkówki. Zbyt duża powierzchnia przedarcia siatkówki działa w oku jak "żagiel", coraz silniej pociągając siatkówkę do dalszego odklejenia (trakcja siatkówkowo-szklistkowa).
W naszym ośrodku zabieg laserowy w przedarciu siatkówki realizowany jest w większości już podczas pierwszej wizyty, na której stwierdzono przedarcie lub zmiany predysponujące do odwarstwienia siatkówki.
Dzięki znieczuleniu kroplowemu zabieg ten jest praktycznie niebolesny. Po zabiegu przez kilka godzin utrzymuje się nieostre widzenie z powodu poszerzenia farmakologicznego źrenicy. Stan ustępuje po około 4 godzinach.
Męty ciała szklistego, wywiad z dr Mikołajem Krajewskim
Witreoliza, wskazania, przeciwwskazania.
Opis zabiegu witreolizy.
Witreoliza jest zabiegiem mającym za zadanie odparowanie, przemieszczenie, obkurczenie i rozbicie mętów oka (zmętnień w ciele szklistym). Witreoliza laserowa jest zabiegiem wykonywanym laserem YAG od ponad 20 lat. Polega on w skrócie na skierowaniu wiązki lasera wgłąb ciała szklistego w osi widzenia pacjenta i wytworzeniu w tym regionie procesu, który można nazwać jonizacyjną eksplozją, odparowaniem substastancji, na której skupiona jest wiązka. Efektem działań jest wytworzenie energii mechanicznej, cieplnej, procesu odparowania mętów. Dochodzi do przerwania ciągłości włókien ciała szklistego, co zmienia strukturę przestrzenną i przesuwa poza oś optyczna zmętnienia (stają się mniej widoczne dla pacjenta). Zabieg skuteczny według różnych autorów od około 40 do 80 procent przypadków. Z własnego doświadczenia mogę przyznać, że zasadnicze znaczenie dla powodzenia ma odpowiednia kwalifikacja do zabiegu. Skuteczność oceniłbym na ponad 50%. Przy czym trzeba wyjaśnić, że powodzeniem w tym zabiegu nie jest całkowita klarowność pola widzenia. Sukcesem jest poprawa w tym zakresie. To bardzo ważne, aby pacjent miał świadomość, co może oczekiwać po tym zabiegu. Mimo wszystko warto, jeśli męty utrudniają Ci pracę, życie, są po prostu uciążliwe.
Czy witreoliza jest bolesna i czy są poważne powikłania ?
Zabieg witreolizy wykonywany jest w ciele szklistym, płynie wypełniającym gałkę oczną. Nie ma w nim naczyń krwionośnych i unerwienia. Zatem zabieg jest zupełnie bezbolesny.
Co do powikłań, należy z góry pwiedzieć, że poważnych powikłań nie zaobserwowano. Dużo zależy od doświadczenia osoby wykonującej zabiegi. Powikłania są zazwyczaj przemijające (pieczenie oka, przejściowy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego i niewyraźne widzenie w dal przez kilka dni). Do istotnych powikłań nie dochodzi, jeśli zachowuje się odpwiedni dystans do soczewki oka i siatkówki. Opisywane są przypadki potrzeby operaji zaćmy po zabiegu witreolizy, gdy męty znajdowały się zbyt blisko soczewki oka i doszło do naruszenia soczewki. Sytuacja taka powoduje potrzebę operacji zaćmy, zdarza się wyjątkowo rzadko i po wymianie soczewki oka nie zostawia trwałych nastęstw.
Mimo że zabieg ten pozbawiony jest powikłań operacyjnych (operacja ciała szklistego i siatkówki nosi nazwę witrektomii i może być powodem wielu powikłań), istnieje szereg przeciwwskazań i ograniczeń tego zabiegu. Przedstawię je poniżej.
Zabieg w Poradni Siatkówkowej przy Klinice Alfa w Sochaczewie wykonywany jest w trybie ambulatoryjnym. Zawsze poprzedzony jest wnikliwą konsultacją i badaniami służącymi do oceny ciała szklistego i stanu siatkówki.
WITREOLIZA - WSKAZANIA
-
męty ciała szklistego utrudniające czynności życiowe, zawodowe trwające od wielu miesięcy,
-
męty w krótkowzroczności,
-
zabieg wykonywany jest powyżej 30 roku życia.
WITREOLIZA - PRZECIWWSKAZANIA
-
męty położone blisko soczewki oka lub siatkówki (>3mm od soczewki i >4mm od siatkówki),
-
męty zapalne,
-
męty krwotoczne,
-
męty po leczeniu operacyjnym (np. witrektomii),
-
zaawansowana jaskra i zaćma,
-
wąska, nierozszerzająca się źrenica,
-
otwory siatkówki i niektóre zwyrodnienia,
-
brak możliwości dostatecznego rozszerzenia źrenicy,
-
brak poprawy po kilku sesjach zabiegu,
-
brak współpracy pacjenta.
PRZEBIEG ZABIEGU WITREOLIZY
-
wyjaśnienie ograniczeń zabiegu, tego, że sukcesem jest istotne zmniejszenie utrudniających widzenie mętów (nie ich zupełna nieobezność w oku). W naszym ośrodku zwracamy dużą uwagę na pełne wyjasnienie sytuacji i realistyczne oczekiwania co do efektu zabiegu,
-
znieczulenie rogówki i rozszerzenie farmakologiczne źrenicy,
-
ułożenie głowy pacjenta na podbródku biomikroskopu,
-
założenie soczewki na oko (z żelem na powierzchni),
-
spoglądanie przez pacjenta w porządanym kierunku, dla lepszego uwidocznienia zmętnień i kontroli miejsca impaktów lasera,
-
w trakcie wykonywania impaktu, pacjent widzi błysk i niekiedy przemieszczające się pęcherzyki gazu, które pacjent obserwuje u dołu. Pacjent nie odczuwa bólu,
-
zabieg wraz z przygotowaniem zajmuje około 40 minut,
-
gorsze widzenie utrzymuje się przez kilka godzin po zabiegu,
-
poprawy spodziewamy się po 1-2 dniach,
-
zalecana jest kontrola ostrości widzenia i ciśnienia w następnym dniu,
-
zazwyczaj pacjent wymaga powtórzenia zabiegu 2-3 krotnie, jednak bywają przypadki konieczności aż 5-6 sesji terapii.
