Odwarstwienie siatkówki jest to stan oddzielenia się warstwy siatkówki sensorycznej od warstw naturalnie przylegających do niej. Jest to stan groźny dla naszego widzenia i stanowi zagrożenie szybką i nieodwracalną utratą dobrej ostrości wzroku i pola widzenia.

Pacjent, u którego występuje odwarstwienie siatkówki, obserwuje zaburzenia widzenia, które mogą mieć postać:

• pojawienie się pływających cieni przed okiem (drobnych ciemnych punktów, falujących zmętnień, plamek), widoczne są najczęściej na jasnym tle (słoneczny dzień, jasna ściana, monitor komputera, jasna kartka),

• błyski przed okiem, najczęściej widziane z boku, w ciemniejszych pomieszczeniach, nieustające po zamknięciu oczu, pojawiające sie od czasu do czasu (zwłaszcza jeśli ich częstotliwość pojawiania się zwiększa),

• ciemna przesłona przed okiem na części pola widzenia (może pojawiać się okresowo lub też nie ustępować),

• obniżenie ostrości widzenia (nagłe)

​

Rozpatrując przyczyny odwarstwienia siatkówki, możemy z grubsza podzielić je na wywołane przedarciem siatkówki, trakcją (odwarstwienie z pociągania przez struktury wewnątrz oka) oraz odwarstwienie, które występuje najrzadziej "wysiękowe", mające swoją przyczynę w strukturach pod siatkówką (guzy naczyniówki / czerniak, zapalenie).

​

Przedarciowe odwarstwienie siatkówki występuje z częstotliwością 1 na 10tys osób w ogólnej populacji. Najczęściej ma swoją przyczynę w obwodowych zmianach zwyrodnieniowych siatkówki (tzw. "zwyrodnieniach kraciastych"). Zmiany te obserwowane są bardzo często u osób z krótkowzrocznością, ale nie tylko. Ich obecność stanowi duże ryzyko przedarcia siatkówki i obserwowane są bardzo często w oku z odwarstwieniem, jak i w drugim oku pacjenta z tym problemem. Można więc powiedzieć, że występuje skłonność do tego typu problemu. Pacjent u którego stwierdza się zmiany zwyrodnieniowe obwodowej siatkówki, powinien być pod stałą obserwacją okulisty. Idealnym rozwiązaniem u takiego pacjenta jest wykonanie laserowego zabiegu zabezpieczenia siatkówki obwodowej przed przedarciem i odwarstwieniem, zabieg fotokoagulacji laserowej / baraż laserowy siatkówki. Z uwagi na to, że w 10% odwarstwienie siatkówki przedarciowe jest obustronne, zawsze należy zachować czujność przy kontroli drugiego oka, jak i jego zabezpieczeniu.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Bardzo często przedarciowe odwarstwienie siatkówki ma miejsce w wyniku urazu głowy.  Najczęściej przyczyną w tych przypadkach jest trakcja pomiędzy siatkówką a ciałem szklistym wypełniającym oko. Trakcja taka pociąga za siatkówkę, prowadząc do jej przedarcia i wejścia płynu pod siatkówkę, która oddziela się w szybkim tempie od fizjologicznych warstw pod nią. Takie trakcje potrafią być jednak "niewinne", kiedy dotyczą starszych osób (po 60 rż). W wyniku obkurczania się ciała szklistego pociągana jest siatkówka i powstają wrażenia sugerujące odwarstwienie siatkówki. Stan taki nosi nazwę PVD. Zawsze jednak należy zbadać oko, gdyż może to być również objaw odwarstwienia siatkówki. W przypadku przedarcia siatkówki, konsekwencje zbyt późnego zgłoszenia się do specjalisty są niestety bardzo bolesne. W przenośni, jak i prozie. O ile początkowy stan przedarcia siatkówki może być zabezpieczony laserem, co wymaga niebolesnej, krótkiej procedury (zabiegu laserowego), o tyle zbyt późne zgłoszenie się do specjalisty skutkuje potrzebą operacji odwarstwienia siatkówki, która jest często jedną z kilku operacji w przebiegu leczenia. Zabieg ten należy do najmniej komfortowych dla pacjenta (w schorzeniach oczu). Operacje te, nierzadko kończą się widzeniem na poziomie znacznie gorszym niż ostrość widzenia przed chorobą. Często w trakcie operacji (w jej najmniej uciążliwej wersji) procedura wymaga naszycia opaski do koła gałki ocznej. Jeśli przedarcie jest większe lub trakcje istotniejsze (zabieg w późniejszym stadium) operacja polega na skomplikowanej procedurze wewnątrzgałkowej (witrektomia), gdzie często poza skomplikowanymi zabiegami wewnątrz gałki ocznej, dla utrwalenia przyłożenia siatkówki podaje się na kilka miesięcy olej, który następnie trzeba usunąć. Dwie, czasem nawet trzy operacje, które zazwyczaj diametralnie pogarszają komfort życia pacjenta przez wiele miesięcy, często w imię ratowania resztek przeszłego widzenia. Dlatego, jeśli masz objawy odwarstwienia siatkówki, zgłoś się do gabinetu, który zbada ją dokładnie (badanie trójlustrem Goldmana, wizernikowanie pośrednie - badanie wziernikiem Fisona) a w przypadku problemów wykona nieuciążliwą procedurę zabezpieczenia laserowego siatkówki.

​

Czynniki ryzyka odwarstwieniem siatkówki:

• zmiany zwyrodnieniowe obwodowej siatkówki (60% wszystkich otworów siatkówki powstaje w miejscu zwyrodnień), "zwyrodnienia kraciaste" występują u około 8% populacji, rozwijają się najczęściej w 20-30 roku życia, występują prawie u połowy osób z odwarstwieniem siatkówki,

• krótkowzroczność,

• przebyte odwarstwienie siatkówki w jednym oku,

• przebyte odwarstwienie siatkówki w rodzinie (rodzic, rodzeństwo),

• bezsoczewkowość i stan po operacji zaćmy / zaćma wtórna w przypadku potrzeby wykonania kapsulotomii tylnej,

• retinopatia cukrzycowa proliferacyjna,

• retinopatia wcześniaków,

• zespół Marfana, zespół Sticklera, zespół Ehlersa-Danlosa.

​

​

​

​

​

 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

W Specjalistycznym Ośrodku Okulistycznym Kliniki Alfa w Sochaczewie zarówno diagnostyka, jak i leczenie laserowe zmian zwyrodnieniowych, przedarć siatkówki, jak i początkowych etapów odwarstwienia siatkówki prowadzone jest od 1999 roku. Dr Mikołaj Krajewski zarówno wykonuje w/w procedury, jak i zajmuje się szkoleniem młodych lekarzy okulistów w zakresie terapii laserowej odwarstwienia siatkówki. W naszym ośrodku przypadki podejrzenia przedarcia siatkówki i odwarstwienia siatkówki przyjmowane są w trybie pilnym. W przypadkach nagłych prosimy o kontakt telefoniczny dla pacjentów w trybie pilnym: 664 620 130.

​